Олон улсын харилцаанд өрнөж буй үйл явдлыг "offensive realism" хэмээх ОУХ-ны онолын үүднээс тайлбарлавал, АНУ-ын ерөнхийлөгч Д.Трамп Оросын талд ороод буй хэрэг биш юм. Харин Хятад хэмээх гол өрсөлдөгчийнхөө хүчний өсөлтийг саармагжуулах, цаашид "хүчний давуу тал"-аа хадгалж байхын тулд Оросыг Хятадын өврөөс салгах гэсэн л оролдлого. Дээр нь "Орос-Украины дайн" Европчуудын аюулгүй байдалд илүү заналхийлж буй учир ЕХ-ныхон илүү мөнгө, санхүүгийн тусламжийг Украйнд үзүүлэх ёстой гэж Д.Трамп үзэж байгаа.
Хятадын Ази Номхон Далайн чиглэлд явуулж буй бодлого нь ирээдүйд АНУ-ын Үндэсний аюулгүй байдлын гол сорилт байх болно гэдгийг АНУ-ын гадаад бодлого, Аюулгүй байдлын чиглэлээр судалгаа хийдэг тинк танкууд, судлаачид бүгд хүлээн зөвшөөрч буй. (Ж.Миршаймер, Ж.Сакс тэргүүтэй олон судлаачид энэ талаар их ярьсан даа) Орос-Украины асуудал бол геополитикийн хувьд АНУ-ын "Гранд Стратеги"-ийн 3 дахь асуудал. (1 дэх нь Ази-Номхон Далай, 2 дахь нь Ойрх Дорнод, 3 дахь нь Европ) Иймээс ч АНУ 3 фронтод зэрэг сөргөлдөөнд орохгүйн тулд Украиныг "гаргуунд нь гаргаж" ЕХ-нд даатгаж байгаа нь тэр.
1970-аад онд Х.Киссенжер ЗХУ-ыг тогтоон барихын тулд БНХАУ-тай тохирч 1972 оны 2 сарын 27-нд "Тайваныг Хятадын газар нутгийн нэг хэсэг" хэмээн хүлээн зөвшөөрсөнтэй агаар нэг юм. (Déjà vu in IR)
Нөгөө талаас Оросын хувьд Хятадын "хавсрага улс" болох, геополитикийн хувьд Төв Ази, Монгол, Алс Дорнод дахь хяналтаа Хятадад алдах зэрэг эрсдэл бий. Ийм нөхцөлд энэ АНУ ОХУ хэмээх хоёр гүрэн аль аль нь цаг хугацааны ч хувьд, орон зайн хувьд ч тохиролцох хүсэлтэй байгаа.
Иймийн учир ОУХ-ны салбар ухаанд нэг талаас дэлхийн улс төрийн бодлогыг онолын үүднээс тайлбарлах, нөгөөтэйгүүр геополитикийн хүчин зүйлийг заавал тооцоолж байх учиртай. Тэгж байж гадаад бодлогын шийдвэр гаргалтад алдаа мадаг бага гарна. Зөн билэг, сэтгэл хөдлөлд автаж болохгүй. Өөрөөр хэлбэл, асуудалд хандахдаа субьектив бус обьектив байх. Обьектив байхын тулд онол чухал. Гэхдээ "black swan effect" буюу "хар хунгийн нөлөө"-г давхар тооцож байхгүй бол алдаа бас гарч мэднэ. Нэг ёсондоо цаашид Олон улсын харилцаа яаж ч өрнөж мэднэ.
Тэгэхээр монголчууд бид Монгол Улсынхаа гадаад бодлого, бодлогын шийдвэр гаргалтад үүсэх эрсдлийг аль аль талаас нь л сайтар тооцоолж байх шаардлага нэн чухал болоод байна. Жижиг улсын хувьд гадаад эрсдлийг саармагжуулахад төвөгтэй. Харин биднээс өөрсдөөс минь шалтгаалах хүчин зүйлийг тооцож, эрсдлийн нөлөөлийг бууруулах боломжтой. Тэр нь бидний дотоод эв нэгдэл. Дотооддоо эв нэгдэлгүй бол бусдын "хоол болдог" түүх бидэнд ч бий, дэлхийн бусад улсын түүхэнд ч зөндөө. Биднийг дотор нь хагаралдуулах сонирхол манай гадна талд л бий!
Дотоод эв нэгдлээ хадгалахын дотоод улс төр, хувийн ашиг сонирхлын төлөөх тэмцэлээ болж өгвөл эртхэн зогсоож, ҮНДЭСНИЙ АШИГ СОНИРХОЛ, нийтлэг үнэт зүйлсээ дээдлэх явдал. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Цагаан алт” үндэсний хөдөлгөөн-Төр, хувийн хэвшлийн зөвлөлдөх уулзалтад оролцохдоо хэлсэн үгийнхээ төгсгөлд яг энэ л асуудлыг хөндөж дотоод хэрүүл тэмцэлээ зогсоохыг сануулсан хэмээн мөхөс миний бие бодож байна. Дотоод улс төрийн хагарал гадаад бодлогын шийдвэр гаргалтад халдах аюул байдгийг бас санаж явахад илүүдэхгүй. "Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Монгол Улс мандан бадрах болтугай"
Үргэлжлүүлж унших
