Даваа, 5 сар 26, 2025
elive
  • Нүүр
  • Багц
    • Бүгд
    • Влог
    • Нийтлэл
    • Ярилцлага
    Хамтарсан Засгийн газрын оршихуй хөндөгдөж эхэллээ

    Хамтарсан Засгийн газрын оршихуй хөндөгдөж эхэллээ

    ТҮЦ муухай ч хүний эрхийн зөрчил илүү ноцтой шүү, Х.Нямбаатар аа

    ТҮЦ муухай ч хүний эрхийн зөрчил илүү ноцтой шүү, Х.Нямбаатар аа

    Ажлын байрны дарамтаараа цойлсон СОЁЛ, УРЛАГИЙН САЛБАР

    Ажлын байрны дарамтаараа цойлсон СОЁЛ, УРЛАГИЙН САЛБАР

    Хятадын жантай архины өлгий нутаг ГУЙЖОУ

    Хятадын жантай архины өлгий нутаг ГУЙЖОУ

    Д.Ганболор: Өглөөний цай уухгүй удаан явснаар цөс чулуужих, зогсонгижих сөрөг үр дагавартай

    Д.Ганболор: Өглөөний цай уухгүй удаан явснаар цөс чулуужих, зогсонгижих сөрөг үр дагавартай

    П.Мягмардорж: Монголчуудыг хагаралдуулах сонирхол гадна талд л бий!

    П.Мягмардорж: Монголчуудыг хагаралдуулах сонирхол гадна талд л бий!

    Ц.Элбэгдорж: Баваарын ТЭНГЭР ДОР

    Ц.Элбэгдорж: Баваарын ТЭНГЭР ДОР

    Монголчуудад орлого, экспортод гарц нэмэх АЙЛЧЛАЛ

    Монголчуудад орлого, экспортод гарц нэмэх АЙЛЧЛАЛ

    Б.Баярцэцэг Би хүний сэтгэлд солонго таттал дуулж чадсан

    Б.Баярцэцэг Би хүний сэтгэлд солонго таттал дуулж чадсан

  • Live
  • Мэдээ
  • Тойм
  • Улс төр
  • Ертөнц
  • Эдийн засаг
  • Цогц
    • Бүгд
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Соёл, урлаг
    • Спорт
    • Хөдөө аж ахуй
    • Шинжлэх ухаан
    Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

    Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

    Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

    Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

    Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

    Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

    Г.Батсүх: Сэлбэ дэд төв”-ийн өндөр үнийн дүнтэй тендерүүд үндэсний барилгын компаниудын оролцоог хязгаарласан

    Г.Батсүх: Сэлбэ дэд төв”-ийн өндөр үнийн дүнтэй тендерүүд үндэсний барилгын компаниудын оролцоог хязгаарласан

    Мега төслийг хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ

    Мега төслийг хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ

    Зайсангийн аманд байрлах “Богд уул” сувиллыг засварлаж, төрсний дараах эх, нярайн сэргээн засах төв болгоно

    Зайсангийн аманд байрлах “Богд уул” сувиллыг засварлаж, төрсний дараах эх, нярайн сэргээн засах төв болгоно

    Авто замын хашлага мөргөж, эвдсэн ачааны тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна

    Авто замын хашлага мөргөж, эвдсэн ачааны тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна

    Эдийн засаг, төсөв, хөрөнгө оруулалтын хороо хуралдлаа

    Эдийн засаг, төсөв, хөрөнгө оруулалтын хороо хуралдлаа

    Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд амжилттай гарлаа

    Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд амжилттай гарлаа

Хайлтын үр дүн байхгүй
View All Result
  • Нүүр
  • Багц
    • Бүгд
    • Влог
    • Нийтлэл
    • Ярилцлага
    Хамтарсан Засгийн газрын оршихуй хөндөгдөж эхэллээ

    Хамтарсан Засгийн газрын оршихуй хөндөгдөж эхэллээ

    ТҮЦ муухай ч хүний эрхийн зөрчил илүү ноцтой шүү, Х.Нямбаатар аа

    ТҮЦ муухай ч хүний эрхийн зөрчил илүү ноцтой шүү, Х.Нямбаатар аа

    Ажлын байрны дарамтаараа цойлсон СОЁЛ, УРЛАГИЙН САЛБАР

    Ажлын байрны дарамтаараа цойлсон СОЁЛ, УРЛАГИЙН САЛБАР

    Хятадын жантай архины өлгий нутаг ГУЙЖОУ

    Хятадын жантай архины өлгий нутаг ГУЙЖОУ

    Д.Ганболор: Өглөөний цай уухгүй удаан явснаар цөс чулуужих, зогсонгижих сөрөг үр дагавартай

    Д.Ганболор: Өглөөний цай уухгүй удаан явснаар цөс чулуужих, зогсонгижих сөрөг үр дагавартай

    П.Мягмардорж: Монголчуудыг хагаралдуулах сонирхол гадна талд л бий!

    П.Мягмардорж: Монголчуудыг хагаралдуулах сонирхол гадна талд л бий!

    Ц.Элбэгдорж: Баваарын ТЭНГЭР ДОР

    Ц.Элбэгдорж: Баваарын ТЭНГЭР ДОР

    Монголчуудад орлого, экспортод гарц нэмэх АЙЛЧЛАЛ

    Монголчуудад орлого, экспортод гарц нэмэх АЙЛЧЛАЛ

    Б.Баярцэцэг Би хүний сэтгэлд солонго таттал дуулж чадсан

    Б.Баярцэцэг Би хүний сэтгэлд солонго таттал дуулж чадсан

  • Live
  • Мэдээ
  • Тойм
  • Улс төр
  • Ертөнц
  • Эдийн засаг
  • Цогц
    • Бүгд
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Соёл, урлаг
    • Спорт
    • Хөдөө аж ахуй
    • Шинжлэх ухаан
    Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

    Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

    Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

    Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

    Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

    Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

    Г.Батсүх: Сэлбэ дэд төв”-ийн өндөр үнийн дүнтэй тендерүүд үндэсний барилгын компаниудын оролцоог хязгаарласан

    Г.Батсүх: Сэлбэ дэд төв”-ийн өндөр үнийн дүнтэй тендерүүд үндэсний барилгын компаниудын оролцоог хязгаарласан

    Мега төслийг хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ

    Мега төслийг хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ

    Зайсангийн аманд байрлах “Богд уул” сувиллыг засварлаж, төрсний дараах эх, нярайн сэргээн засах төв болгоно

    Зайсангийн аманд байрлах “Богд уул” сувиллыг засварлаж, төрсний дараах эх, нярайн сэргээн засах төв болгоно

    Авто замын хашлага мөргөж, эвдсэн ачааны тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна

    Авто замын хашлага мөргөж, эвдсэн ачааны тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна

    Эдийн засаг, төсөв, хөрөнгө оруулалтын хороо хуралдлаа

    Эдийн засаг, төсөв, хөрөнгө оруулалтын хороо хуралдлаа

    Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд амжилттай гарлаа

    Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд амжилттай гарлаа

Хайлтын үр дүн байхгүй
View All Result
elive
Хайлтын үр дүн байхгүй
View All Result

“Монголын нууц товчоон”-ыг дэлгэрэнгүй тайлбартайгаар бүтээлээ

Elive Admin Нийтэлсэн Elive Admin
2023-11-15
- Мэдээ
Урт: 1 мин уншина
“Монголын нууц товчоон”-ыг дэлгэрэнгүй тайлбартайгаар бүтээлээ
Share on FacebookShare on Twitter

Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн санаачилгаар бүтээсэн “Дэлгэрэнгүй тайлбартай Монголын нууц товчоон”-ы нээлт МУИС-ийн байранд боллоо. Ерөнхийлөгч номын нээлтийн ёслолд оролцон, Монгол судлалыг нэр төртэйгөөр залгамжлан хөгжүүлж, “Монголын нууц товчоон” судлалын түүхэнд өндөр үнэлэгдэх бүтээл туурвисан эрдэмтэн судлаач нарт талархал илэрхийлэв.

Энэ бүтээл Чингис хаан болон түүний залгамжлагчдын бүтээсэн түүх, их өвийг алдаршуулан мөнхжүүлж, үндэсний эв нэгдлийг бататган бэхжүүлэхэд онцгой чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэл төгс байгаагаа онцлов. Мөн түүхт энэ өдрийг тохиолдуулан их хааны насан туршдаа баримталж явсан зарчим, хөвгүүд, охид, шадар түшмэд, цэргийн жанждаас эхлээд ард иргэддээ бие, хэл, сэтгэлээ хэрхэн авч явах, төр улсаа хэрхэн засах зэргийг зааж сургасан билиг сургаалыг сурвалжлан эмхэтгэсэн “Чингис хааны билиг сургаал” бүтээлийг ард түмэндээ өргөн барьж байгааг хэлэв.

Их Эзэн хааны билиг сургаалыг монголчууд бид үеийн үедээ ёс суртахуун, ажил, амьдралын мөрдлөг болгон дээдэлж явах учиртайг тэмдэглэв. “Дэлгэрэнгүй тайлбартай Монголын нууц товчоон”-ы удиртгал хэсэг  ерөнхий ойлголт өгөх мэдлэг, мэдээлэл агуулсан бол үндсэн хэсэгт уг зохиолын эхийг монгол бичиг болон кириллээр буулган хөрвүүлж, утга агуулгыг нь нийтэд ойлгомжтой байдлаар тайлбарлажээ.

Түүхэн үг хэллэг, 400 гаруй түүхт хүн, улс гүрэн, овог аймаг, цол, үйл явдал, ёс заншил, зэвсэг хэрэглэл, газар усны нэрд хамаарах 4,300 орчим тайлбарыг хэл шинжлэл, сурвалж судлал, түүх, угсаатан судлал, соёл судлал, газар зүй, нэр зүйн үүднээс боловсруулснаараа хамгийн олон талыг хамарсан, хамгийн олон тайлбартай “Монголын нууц товчоон” болж байна.

Монголын түүх, хэл, соёл, уран зохиол, сурвалж судлал, газар зүй, нэр судлал зэрэг салбарын 25 эрдэмтэн хамтран жил гаруй хугацаанд бүтээсэн бөгөөд түүхийн судалгааны багийг Ц.Цэрэндорж, хэлний судалгааны багийг Ш.Чоймаа нар удирджээ.

“Монголын нууц товчоон” бол Их эзэн Чингис хаан, түүнийг залгамжлагчид хийгээд дөрвөн зуу гаруй түүхт хүмүүсийн амьдрал, үйл хэрэг, Их Монгол Улсын тулгар төр, гадаад харилцаа, байлдан дагуулал, нүүдэлчин ардын ахуй амьдрал, хэл яриа, шашин шүтлэг, зан үйл зэрэг Монголын төдийгүй Евроазийн түүхийн өргөн хүрээтэй асуудлыг яруу сайхнаар дүрслэн өгүүлсэн, түүх, хэл, соёлын үнэлж баршгүй сурвалж бичиг, утга зохиолын охь манлай, дахин давтагдашгүй үнэт бүтээл юм.

Тиймээс 1989 онд “Монголын нууц товчоон” зохиогдсоны 750 жилийн түүхт ойг олон улсын хэмжээнд өргөн тэмдэглэн өнгөрүүлэхийг ЮНЕСКО-ийн Гүйцэтгэх зөвлөл уриалсан түүхтэй.“Монголын нууц товчоон”-ыг дэлхийн 30 гаруй оронд, англи, азербайжан, болгар, герман, испани, итали, казах, унгар, марати, орос, перс, польш, солонгос, төвөд, тува, турк, франц, хятад, чех, эсперанто, япон зэрэг 30 гаруй хэлээр орчуулж, давхардсан тоогоор 150 гаруй удаа хэвлээд байна.

Их Монгол Улс, Эзэнт гүрний үед холбогдох судалгаа “Монголын нууц товчоон”-той салшгүй холбоотой учир хэл, түүх, соёл, аман зохиол, уран зохиол зэрэг олон талаас нь судлан шинжилсээр ирсэн юм.

ShareTweet
Advertisement Banner
Дараагийн мэдээ
Н.Мишигдорж: Талийгаач цэргийн цогцост хуулийн дагуу задлан шинжилгээ хийсэн

Н.Мишигдорж: Талийгаач цэргийн цогцост хуулийн дагуу задлан шинжилгээ хийсэн

Хариулт үлдээнэ үү Хариултыг цуцлах

Таны имэйл хаягийг нийтлэхгүй. Шаардлагатай талбаруудыг * гэж тэмдэглэсэн

Шинэ мэдээ

Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ

Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ

1 цаг өмнө
Өнөөдөр Монгол Улсад нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний түүхт 100 жилийн ойн өдөр

Өнөөдөр Монгол Улсад нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний түүхт 100 жилийн ойн өдөр

8 цаг өмнө
Монгол, Солонгосын хуурай замын цэргийн хүчин хооронд анхны инженерийн цэргийн хамтарсан сургууль боллоо

Монгол, Солонгосын хуурай замын цэргийн хүчин хооронд анхны инженерийн цэргийн хамтарсан сургууль боллоо

9 цаг өмнө
Хятадын Дүрслэх урлагийн төв академийн магистрант, докторантуудын үзэсгэлэн гарчээ

Хятадын Дүрслэх урлагийн төв академийн магистрант, докторантуудын үзэсгэлэн гарчээ

13 цаг өмнө
“Охидын мянган захидлын хариу” уншигчдын гар дээр очлоо

“Охидын мянган захидлын хариу” уншигчдын гар дээр очлоо

13 цаг өмнө
Чингисийн чулууны бичгийн 800 жилийн ойд зориулсан эрдэм шинжилгээний хурал болжээ

Чингисийн чулууны бичгийн 800 жилийн ойд зориулсан эрдэм шинжилгээний хурал болжээ

13 цаг өмнө
Үйлчлүүлэгчдээ хүчирхийлдэг 54 настай таксины жолоочийг баривчилжээ

Үйлчлүүлэгчдээ хүчирхийлдэг 54 настай таксины жолоочийг баривчилжээ

2 өдөр өмнө
Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

Улаанбаатар хотод дөрвөн улирлын хүлэмж байгуулна

2 өдөр өмнө
Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

Элэг судлалын клиник төвийг Сонгинохайрхан нэгдсэн эмнэлгийн салбар эмнэлэг болгоно

2 өдөр өмнө
Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

Трамвай” төслийн I шугамыг "Зунжин"- Сүхбаатарын талбай, II шугамыг "Буянт-Ухаа"- "Торгоны зам" цогцолбор чиглэлд барина

2 өдөр өмнө

Их уншсан

Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ

Бүгд Найрамдах Австри Улсын Ерөнхийлөгч Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ

2025-05-25
Өнөөдөр Монгол Улсад нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний түүхт 100 жилийн ойн өдөр

Өнөөдөр Монгол Улсад нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний түүхт 100 жилийн ойн өдөр

2025-05-25
Монгол, Солонгосын хуурай замын цэргийн хүчин хооронд анхны инженерийн цэргийн хамтарсан сургууль боллоо

Монгол, Солонгосын хуурай замын цэргийн хүчин хооронд анхны инженерийн цэргийн хамтарсан сургууль боллоо

2025-05-25
Хятадын Дүрслэх урлагийн төв академийн магистрант, докторантуудын үзэсгэлэн гарчээ

Хятадын Дүрслэх урлагийн төв академийн магистрант, докторантуудын үзэсгэлэн гарчээ

2025-05-25
elive

Зохиогчийн эрхээр хамгаалагдсан © 2021 www.elive.mn

Туслах цэс

  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Редакцын бодлого
  • Холбоо барих

Бидэнтэй нэгдээрэй

Хайлтын үр дүн байхгүй
View All Result
  • Blog
  • Contact
  • Contact Us
  • ELIVE.mn
  • My account
  • Pin Posts
  • Sample Page
  • Sample Page
  • Shop
  • Sign in
  • Нүүр хуудас
  • Нүүр хуудас

Зохиогчийн эрхээр хамгаалагдсан © 2021 www.elive.mn